Αμερικανοί υπέρμαχοι της Ελληνικής Επανάστασης του 1821

Γιώργος Μπίστης | Ουάσιγκτον

Γιώργος Μπίστης | Ουάσιγκτον

Φωτογραφία VOA/Greek

Ο Πρέσβης κ. Κασκαρέλης με τον Γερουσιαστή Σαρμπάνη και την κ. Τομαή

Υπό την αιγίδα του Πρέσβη της Ελλάδος Βασίλη Κασκαρέλη και με μια γενναιόδωρη συνεισφορά του ΣΑΕ-Αμερικής και της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας Αμερικής, έγινε στην Ουάσιγκτον, στο σπίτι του 5^ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, του Τζέημς Μονρό (James Monroe), μπροστά από το οποίο στέκομαι, μια σεμνή εκδήλωση--φόρος τιμής στον Μονρό και τους Αμερικανούς φιλέλληνες για την συμβολή τους στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Στα πλαίσια της εκδήλωσης στο σπίτι του Μονρό παρουσιάστηκε η πρόσφατη έκδοση του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών, με τίτλο «Η Υποστήριξη του Αμερικανικού Λαού στον Αγώνα Ανεξαρτησίας της Ελλάδος», που επιμελήθηκε η Προϊσταμένη της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου, Φωτεινή Τομαή.

VOA/Greek

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός και ο Αμερικανός Πρόεδρος γιορτάζουν την 25η Μαρτίου στο Λευκό Οίκο (2010)

Ο ΠρωθυπουργόςΓιώργος Παπανδρέου, ο οποίος προλογίζει το βιβλίο, επέδωσε ο ίδιος αυτοπροσώπως ένα αντίτυπό του στον ΠρόεδροΜπαράκ Ομπάμα, κατά συνάντηση που είχαν στον Λευκό Οίκο τον Μάρτιο 2010.

Ο Τζέημς Μονρόε ήτανε Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, όταν ο ΑρχιστράτηγοςΠετρόμπεης Μαυρομιχάλης ζήτησε από μέρους της Μεσσηνιακής Συγκλήτου την βοήθεια της Αμερικής τον Μάη, 1821. Στην εκδήλωση της Ουάσιγκτον διαβάστηκε το ακόλουθο απόσπασμα από την σχετική προκήρυξη του:

«Αμερικανοί, αν και μας χωρίζουν μεγάλες θάλασσες, νοιώθουμε πιο κοντά σε εσάς παρά σε γείτονές μας. Σας θεωρούμε φίλους, συμπολίτες και αδελφούς γιατί είστε, δίκαιοι, φιλάνθρωποι, γενναίοι και ηθικοί. Ευελπιστούμε ότι ο λαός του Πένν, του Ουάσιγκτον και του Φραγκλίνου θα βοηθήσει τους απογόνους του Φωκίωνος, του Θρασυβούλου, του Αράτου και τουΦιλοποίμενος».

VOA/Greek

Jess Baily

Παρόμοια αναφορά έγινε και κατά τον εφετινό εορτασμό της 25^ης Μαρτίου στον Λευκό Οίκο. Μας την υπενθύμισε ο Τζες Μπέϊλυ (Jess Baily), Διευθυντής Νοτιοευρωπαϊκών Υποθέσεων του Στέητ Ντηπάρντμεντ:

«Όπως είπε και ο Πρόεδρος Ομπάμα, οι πατέρες του Αμερικανικού έθνους, ως μελετητές της Ελληνικής Ιστορίας και Φιλοσοφίας, το καθοδήγησαν στα πρώτα του βήματα με αρχές που άντλησαν από την Αρχαία Ελλάδα. Κι όταν ήρθε ο καιρός οι Έλληνες να αγωνιστούν για την δική τους ελευθερία, στράφηκαν στην Αμερική για βοήθεια. Η έκκληση τους βρήκε θερμή ανταπόκριση».

VOA/Greek

Paul Sarbanes

Το βιβλίο για τον Τζέημς Μονρόε και τους Αμερικανούς που βοήθησαν στον Αγώνα Ανεξαρτησίας της Ελλάδος εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τον μεγάλο φιλέλληνα και πρώην Γερουσιαστή των ΗΠΑ, Πωλ Σαρμπάνη (PaulSarbanes), που παρατήρησε:

«Το βιβλίο είναι μια εξαίρετη μελέτη. Με εντυπωσίασαν οι υποσημειώσεις και οι παραπομπές σε πηγές όπως τα αρχεία του Κογκρέσου, που πλήρως τεκμηριώνουν κάθε λεπτομέρεια που περιγράφεται. Περιλαμβάνει επίσης θαυμάσιες φωτογραφίες ιστορικών πινάκων. Η ύλη είναι καλά επιμελημένη και παρουσιασμένη».

Η Επανάσταση των Ελλήνων κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ξεκίνησε λίγο μετά την εφαρμογή του λεγόμενου δόγματος Μονρό, σύμφωνα με το οποίο η Αμερική δεν θα ανέχονταν καμιά Ευρωπαϊκή ανάμιξη στα εσωτερικά της και δεν θα αναμιγνύονταν στα εσωτερικά της Ευρώπης. Όπως όμως επισημαίνει η συγγραφεύς του βιβλίου, Φωτεινή Τομαή: «Παρά το γεγονός αυτό, ο Μονρό και οι συμπατριώτες του αρνήθηκαν να σιγήσουν όταν η χώρα μου αγωνίζονταν για την ίδια ελευθερία και ανεξαρτησία που είχαν κερδίσει οι Αμερικανοί 40 χρόνια νωρίτερα. Το ψήφισμα υπέρ της Ελλάδος, που υπέγραψε ο Μονρό το 1822, διδάσκεται έκτοτε στα Ελληνικά σχολεία».

VOA/Greek

Φωτεινή Τομαή

Πολλές ήταν οι ενθουσιώδεις φωνές που ξεσήκωσαν τον Αμερικανικό λαό υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης. Μερικές από αυτές ανέφερε ο Πρέσβης Βασίλης Κασκαρέλης:

«Οι νομοθέτες Ντάνιελ Γουέμπστερ (DanielWebster), από την Μασαχουσέτη και Χένρυ Κλέη (Henry Clay), από το Κεντάκι, υποστήριξαν θερμά τον δίκαιο Αγώνα Ανεξαρτησίας των Ελλήνων. Το ίδιο έκανε κι ο τέως Πρόεδρος Τζων Άνταμς (John Adams), που αντέκρουσε τον γιό του και υπουργό Εξωτερικών, Τζων Κουΐνσι Άνταμς (John Quincy Adams), λέγοντας πως η καρδιά του χτυπά με τον ρυθμό της καρδιάς των Ελλήνων. Ο Μονρόε τάχτηκε κι αυτός υπέρ του Ελληνικού αγώνα με την διακήρυξη που υπέγραψε το 1822».

VOA/Greek

Πρέσβης Βασίλης Κασκαρέλης

Ο Ντάνιελ Γουέμπστερ είπε στο Κογκρέσο τον Δεκέμβρη 1823: «Πρέπει να μας ενδιαφέρει ο αγώνας επιφανών ανθρώπων στους οποίους χρωστάμε επιστήμες, τέχνες κι ότι άλλο εμπλουτίζει την ζωή μας. Οι Έλληνες έχουν την συμπάθειά μας για πολλούς λόγους. Είναι άξιοι μιας αθάνατης κληρονομιάς και συνεχιστές μιας πλούσιας ιστορίας. Στον ηρωικό αγώνα τους για ελευθερία δείχνουν σθένος, τόλμη και περιφρόνηση του κινδύνου και της οδύνης όπως ακριβώς και στις ένδοξες μέρες της αρχαίας Ελλάδας».

Αλλά ακόμα πιο συγκινητική ήταν η υποστήριξη που αυθόρμητα εκδήλωσε στους Έλληνες αγωνιστές ο Αμερικανικός λαός. Την επισήμανε ο Πρέσβης κ. Κασκαρέλης: «Επιτροπές βοήθειας συγκροτήθηκαν σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ και Αμερικανοί νέοι πήγαν και πολέμησαν στο πλευρό των Ελλήνων. Πολλοί έχασαν την ζωή τους. Ανάμεσα σε αυτούς που σκοτώθηκαν στις μάχες ήταν κι ο Τζέημς Γουϊλιαμς (James Williams), Αφροαμερικανός από την Βαλτιμόρη.

VOA/Greek

Daniel Webster

Τις θυσίες των Αμερικανών αναγνώρισε ο θρυλικόςΘεόδωρος Κολοκοτρώνης, ψυχή της Ελληνικής Επανάστασης, με τούτα τα λόγια: «Φιλάνθρωποι Αμερικανοί. Η Ελλάδα εκτιμά τους ευεργέτες της. Όσους ύψωσαν την φωνή για να διαλαλήσουν τον επικό μας αγώνα. Χαράξαμε τα ονόματά τους με ανεξίτηλα γράμματα στα χρονικά της αναγεννημένης Ελλάδας, για να μείνουν στην αιωνιότητα και να τα θαυμάζουν οι επερχόμενες γενιές».

VOA/Greek

Από την υπογραφή της διακήρυξης της Αμερικανικής ανεξαρτησίας

Εκ μέρους των χορηγών της εκδήλωσης στο σπίτι του Μονρό, μίλησε οΔημήτρης Φίλιος, της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας, που τόνισε, μεταξύ άλλων: «Οι αγώνες της Ελλάδας και των ΗΠΑ για ανεξαρτησία, ελευθερία, δημοκρατία, αξίες, σεβασμό του ανθρώπου, κοινωνική δικαιοσύνη, ειρηνική συνύπαρξη λαών και αυτοδιάθεση, οι αγώνες αυτοί συνιστούν το κοινό έδαφος από το οποίο αναδύθηκε η κληρονομιά των δύο κρατών μας».

VOA/Greek

Δημήτρης Φίλιος

Ο Γερουσιαστής Πωλ Σαρμπάνης διάβασε μια φράση από το σημείωμα με το οποίο ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου προλογίζει το νέο βιβλίο. Λέει ο Πρωθυπουργός: «Δεχτείτε το βιβλίο αυτό ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την προσφορά αμέτρητων Ελλήνων και Αμερικανών, που σε επικίνδυνους καιρούς διέσχισαν τα χιλιάδες μίλια που χωρίζουν τις δύο χώρες μας, για να τις κάνουν καλύτερες, πιο γενναίες και πιο ισχυρές από ότι ήταν στο παρελθόν». Και στα λόγια αυτά ο Πωλ Σαρμπάνης προσθέτει: «Το βιβλίο έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς πλησιάζει το 2021, οπότε θα γιορταστούν τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης».

Στο τέλος της εκδήλωσης ο χαράκτης και γλύπτης Δημήτρης Ταλαγάνηςπαρουσίασε δύο αναμνηστικές ανάγλυφες πλακέτες, με θέμα την επανάσταση στον Μωριά, δωρεά της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Τριπόλεως προς το Ίδρυμα Μονρό.

Τους Αμερικανούς φιλέλληνες θα τιμήσει και η Ταχυδρομική Υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών με μια σειρά ειδικών γραμματοσήμων που θα κυκλοφορήσει σύντομα.