Καπετάνιος
στη θάλασσα
και στη λογοτεχνία
Σοφία που αποκόμισε ταξιδεύοντας 35 χρόνια με ποντοπόρα πλοία σε όλες τις θάλασσες του πλανήτη, γνωρίζοντας λιμάνια και ανθρώπους με άλλους πολιτισμούς και έθιμα, αλλά και από τα πνευματικά του ταξίδια, ταξιδεύοντας παράλληλα όλ’ αυτά τα χρόνια στους ανοιχτούς ορίζοντες της μάθησης, μέσα στις σελίδες αναρίθμητων βιβλίων της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Για την προσφορά του στη λογοτεχνία μας, καταχωρίζουμε μια δική του συνέντευξη που μας έστειλε, την οποία είχε δώσει στην κ. Ζαχαρούλα Γαϊτανάκη και έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό «Ναυτική Ελλάς» και στην εφημερίδα «Γορτυνία».
Η καταχώρηση αυτή γίνεται ως ελάχιστη ένδειξη τιμής στον αγαπητό μας καπετάν Νικόλα, αλλά και στην ιερή μνήμη της συζύγου του Ζηνοβίας, που ταξίδεψε το στερνό και μακρινό ταξίδι, αφήνοντας αυτόν τον κόσμο τον Αύγουστο του 2006.
Φίλε καπετάν Νικόλα, αγάντα…
o Καπετάν ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΩΣΤΑΡΑΣ μιλά στη ΖΑΧΑΡΟΥΛΑ ΓΑΪΤΑΝΑΚΗ
Ζαχαρούλα Γαϊτανάκη: Καπετάν Νικόλα, κατάγεστε από τη Γορτυνία, από τα Κακουραίικα. Πείτε μας λίγα λόγια για το χωριό σας.
Καπετάν Ν. Κ.: Ριζοκρατώ από τα Κακουραίικα Ηραίας. Γεννήθηκα στις 28/9/1929. Γονείς μου ο Ιωάννης Ασημ. Κωστάρας (Βαρυγιάννης) και η Διαμάντω του Αθαν. Τσίτουρα από το Αγάλω (Αραμουζά). Το μαγαζί του στο χωριό ήταν κέντρο διερχομένων σ΄ όλη την περιοχή. Ο Βαρυγιάννης με το όνομα, με το παραδοσιακό σπίτι, την καμάρα του Βαρυγιάννη. Κι εγώ «ο γιος του Βαρυγιάννη» που αντί για γιατρός έγινα ναυτικός, ο καπετάνιος από τα κατσάβραχα της Γορτυνίας κι έκανα την πέτρα βότσαλο.
Τα Κακουραίικα Γορτυνίας προέρχονται από το Κακούρι Μαντίνειας (σημερινό Αρτεμίσιο). Τσοπάνηδες κατέβαιναν στα χειμαδιά με τα πρόβατά τους στη Λιοδώρα. Κάποτε από δυσκολίες των Τούρκων δεν επέστρεψαν στο Κακούρι. Ρίζωσαν σ’ αυτόν τον τόπο με το τρεχούμενα νερά, που υπάρχουν τα χαλάσματα των Αρχαίων Μελαινεών. «Ύδατι καταρρείται» όπως καταγράφει ο περιηγητής Παυσανίας (174 μ. Χ.). Πηγές: Κεφαλόβρυσο, Μπάλα, Γκολέμη, Καρατζά, Χοχλός, Μπαρκοβίτσα, Γιωργούλα Κολομπότσι). Οι Μελαινές ήταν μια από τους εννέα δήμους του κράτους των Ηραιατών. Αξιόλογη θέση ως εμπορικός σταθμός κατείχε με την χάραξη του ρωμαϊκού δρόμου (TABULA PEUTINGERIANA ) από την Αρχαία Ολυμπία μέχρι τη Μεγαλόπολη. Τα Κακουραίικα ήταν ένα από τα παραγωγικότερα χωριά της παραποτάμιας κοιλάδας του Αλφειού. Λειτουργούσαν 5 νερόμυλοι και 1 ελαιοτριβείο. Τώρα οι μύλοι βουβάθηκαν. Στην ακμή ξεπέρασε τους πεντακόσιους κατοίκους κι είχε διτάξιο Δημοτικό Σχολείο (150 μαθητές). Τώρα κλεισμένο το σχολείο, προγραμματίζεται για Πνευματικό Κέντρο και Λαογραφικό Μουσείο. Ήταν χριστιανικό χωριό με ενοριακό ναό του Αγίου Βασιλείου (1824), ιστορικό μνημείο, την κεντρική εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (1933) και επτά ξωκλήσια [Αγιάννη, Αγιώργη, Αγιο- θανάση, ΑγιοΝικόλα, Αγιο- Κωνσταντίνο, Μεταμόρφωση και τη Σπηλιά του Λαγάφτη (του Αγίου Αθανασίου Χριστιανουπόλεως)]. Στα Κακουραίικα υπάγονται και οι οικισμοί Αγριλίδι, Λαγάφτη, Μπάλα, Κολομπότσι και Καυλοχώρι, που σήμερα κατάντησαν τοπωνύμια. Ακόμη και τα Κακουραίικα γηροκομείο. Ένας όμορφος τόπος με τους τελευταίους απόμαχους μιας εποχής που έφυγε, χωρίς να παραδώσει τη διαδοχή στους νεότερους. Στους μπαξέδες ζητούνται κηπουροί! Εδώ τα σπίτια διηγούνται το δικό τους παρελθόν στις πεισματικά κλειστές πόρτες και παράθυρα. Η ιστορία μένει χαραγμένη στις πέτρες, στα σπίτια, στα κάστρα, στα βουνά, στα σπήλαια, στα πρόσωπα που κάθε φορά ντύνουν τη θέλησή μας για την απάλειψη της καρματικής μας οδύνης. Ευτυχώς το καλοκαίρι γεμίζει το χωριό από παραθεριστές και οι Αθηναίοι ανακαινίζουν τα πατρικά τους. (Περισσότερα υπάρχουν στη μελέτη μου: «Οι Αρχαίες Μελαινές και τα Κακουραίικα Ηραίας»).
Ζ. Γ. : Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν στη θάλασσα, να γίνετε ναυτικός;
Ν. Κ.: Τέλειωσα το Δημοτικό στη γενέτειρα και το Γυμνάσιο στη Δημητσάνα και Ανδρίτσαινα. Προοριζόμουν για την Ιατρική αλλά καθυστέρησαν να μου στείλουν το Απολυτήριο και εισήχθηκα στην Ανωτ. Βιομηχανική Σχολή για να μην γίνω εφημεριδοπώλης. Στο Στρατό υπηρέτησα στην ΑΣΔΑΝ (στρατολόγος, βοηθός του υπασπιστή Πέτρου Μολυβιάτη με διοικητή τον Ι. Νικολάου). Εκεί ήρθε ο ανυπότακτος στρατιώτης Ηλίας Ι. Λυγνός, ανιψιός του εφοπλιστή Κώστα Πατέρα και γυναικάδελφος του καπετάν Λέοντα Λεμού, που έγινε η αφορμή να προσληφθώ στο ναυτιλιακό τους γραφείο και απ’ εκεί, έχοντας στο νου μου το «οποιοσδήποτε αρνείται τον κίνδυνο χάνει τη ζωή» (Αλ. Καρέλ), να «τολμήσω» να γίνω ναυτικός σε ποντοπόρα πλοία (με πρώτο μπάρκο 52 μήνες), αποκτώντας και το δίπλωμα Πλοιάρχου Α’ του Εμπορικού Ναυτικού, ακόμη και αρχιπλοιάρχου στην Ναυτιλιακή Εταιρεία «ΕΥΠΛΟΙΑ» του καπετάν Λέοντα Λεμού. Το 1990 «αγκυροβόλησα» στο Μαρούσι και μπαρκάρισα στο «πλοίο της Λογοτεχνίας» (σε στίγμα φ=38˚03’,48 Β και λ=023˚48,28 Α), εκπέμποντας στους ωκεανούς της αδιαφορίας.
Ζ. Γ. : Που βρεθήκατε με τα πλοία και τι αποκομίσατε από τα ταξίδια σας;
Ν. Κ.: Τα πλοία που ταξίδευα ήταν ποντοπόρα φορτηγά με ταξίδια σ’ όλα τα λιμάνια του κόσμου διασχίζοντας τους ωκεανούς (Ατλαντικό, Ειρηνικό, Ινδικό). Αξιομνημόνευτα λιμάνια στις Ινδίες, Πακιστάν, Βραζιλία, Κούβα, Περού, Μεξικό, Κίνα, Ιαπωνία, Αυστραλία, Ινδοκίνα, Φιλιππίνες, Καναδά, Η. Π. Α., Ευρώπη, Μεσόγειο, Μαύρη Θάλασσα. Στα λιμάνια που βρέθηκα, «γεύτηκα» τον πολιτισμό τους, την ιστορία τους, τα ήθη και τα έθιμά τους, συναναστράφηκα με τους ανθρώπους και δοκίμασα τα φαγητά τους. ήταν μια ζωντανή εγκυκλοπαίδεια. Τα ταξίδια είναι σαν όλες τις εμπειρίες της ζωής. Έχουν κι αυτά δυο όψεις. Από μια άποψη, ένα ταξίδι είναι αυτό που είναι την ώρα που το ζεις και από την άλλη άποψη ένα ταξίδι είναι αυτό που θυμάσαι. ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ είναι μια απελευθέρωση μνήμης. ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΑΦΟΡΜΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ. Μοναξιά στο πέλαγος και γνωριμία με ξένα λιμάνια. Να αγγίζεις άγνωρα χώματα, να κολυμπήσεις σ’ άγνωστες θάλασσες και να μη χορταίνεις στεριές, θάλασσες κι ανθρώπους. Πολλά δεν εκφράζονται και ο στεριανός δεν τα καταλαβαίνει. Η γαλανόλευκη κυματίζει σ’ όλα τα λιμάνια του κόσμου και μας αγαπούν. Κι εμείς από μακριά νοσταλγούμε την Ελλάδα («νόστιμον ήμαρ»), μια Ελλάδα που αξιοποιούν οι Έλληνες του εξωτερικού και υποτιμούν οι Ελλαδίτες. Εκτός των συνόρων κάθε Έλληνας είναι ολόκληρη η Ελλάδα.
Ζ. Γ. : Είχατε ένα βιβλίο κοντά σας στο καράβι, όταν ταξιδεύατε. Ποιο ήταν και τι σας προσέφερε η μελέτη του;
Ν. Κ.: Τα ταξίδια είναι ένα μεγάλο βιβλίο. «Το πρώτο πράγμα που έκανε ο Θεός είναι το μακρινό ταξίδι» τονίζει ο νομπελίστας Γ. Σεφέρης. Στο πρώτο πλοίο, το νεότευκτο ντιζελόπλοιο «Μπάρμπα - Χρήστος» ως πρωτόμπαρκος αλλά μορφωμένος ναυτικός έγινα και βιβλιοθηκάριος. Δημιουργήσαμε βιβλιοθήκη και κατάφερα να διαβάζουν όλοι βιβλία και να μην διαθέτουν τον ελεύθερο χρόνο τους μόνο στο καπνιστήριο. Ευτυχώς οι ιδιοκτήτες επικρότησαν την ιδέα και μας εφοδίασαν με αρκετά αξιόλογα βιβλία από μεγάλους συγγραφείς Έλληνες και ξένους. Η ανάγνωση είναι διανοητική τροφή και άσκηση, είναι αισθητική συγκίνηση. Στην καμπίνα μου είχα αναρτήσει το «ΑΝ» του Κίπλινγκ για να παίρνω δύναμη από τις δυσκολίες της ναυτικής ζωής. Ένα γράμμα από συμπατριώτες Γορτύνιους, που εξέδιδαν το περιοδικό «ΝΕΑ ΖΩΗ», μου ζήτησαν συνεργασία. Ήταν η αφορμή για τα πρώτα μου ταξιδιωτικά πρωτόλεια: «Ταξιδεύοντας στον Ατλαντικό», «Από τις Ινδίες», «Τα παιδιά του Βιζακαπατάμ», που πήρε το Α’ Βραβείο από το Πνευματικό Κέντρο Αμαρουσίου, κ. ά. συνέχισα την συνεργασία μου με την «Ναυτική Ελλάδα» και τα «Ναυτικά Χρονικά» δημοσιεύοντας την «Ναυτική Αρκαδία» που «ξεθάρρεψε» τους Αρκάδες εφοπλιστές να υπερηφανεύονται ότι είναι από την Αρκαδία. Η συνεργασία μου με τον αξέχαστο Θάνο Βαγενά και τον ποιητή της Ειρήνης Μήτσο Κατσίνη στα ανεκτίμητα «ΑΡΚΑΔΙΚΑ», μου άνοιξαν τα φτερά στο χώρο της Λογοτεχνίας και από την «Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών» σε Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό έλαβα το Α’ Βραβείο Δοκιμίου και Έπαινο από τα Βραβεία Νίκου Καββαδία.
Ζ. Γ. : Μας έχετε δώσει θαυμάσιες εργασίες για τη θάλασσα και όχι μόνον. Θυμίστε μας κάποιες από αυτές.
Ν. Κ. : Η πτυχιακή μου μελέτη του 1951 «Αξιοποίηση των Υδατοπτώσεων του Λάδωνα», «Το Κράτος των Ηραιατών» (1995), «Ο Κολοκοτρώνης ως πλοίαρχος» (1991), «Ο Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης» (1995), «Ο Αγιοθαλασσίτης στην Αρκαδία» (1993), «Ο Θανασάς ο Ραφτιώτης» (2000), «Ο Αρκαδικός Οδυσσέας» (1990), «Η ξεχασμένη Λιοδώρα» (1999), «Αρκαδία - Κύπρος» (1992), «Ναυτική Αρκαδία» (2001), «Ναυτική Μαντινεία» (2003), «Ναυτική Γορτυνία» (2007), «Το πέρασμα στη Σιγκαπούρη», «Η διέλευση από τη διώρυγα του Παναμά», «Ο Θείος Αλφειός» (2003), «Αργοναυτικοί Θρύλοι» (1993), «Αρκαδία - Μακεδονία» (1992), «Προσκύνημα στο Λιμποβίσι», «Η καρδιά της μάνας», «Μελέτη θανάτου», «Ο πόνος του ανθρώπου», «Η κοινωνία της μοναξιάς», «Απόδημος ελληνισμός», «Ενατένιση του χρόνου», «Κοντά στα παγόβουνα», «Ναυτική παράδοση» και πλέον 500 εθνικοκοινωνικά και ταξιδιωτικά κείμενα.
Ζ. Γ. : Η Λογοτεχνία, η συγγραφή, είναι επικοινωνία; Ή μήπως είναι ένας τρόπος για να μετριάσουμε την μοναξιά μας;
Ν. Κ: Από το Γυμνάσιο ήμουν αριστούχος στην Έκθεση. Μάλιστα η κόρη του Γυμνασιάρχη Χρ. Καρβελά, Βαρβάρα, πήρε το τετράδιο των Εκθέσεών μου κι έγινε οδηγός εκθέσεων στους νεότερους μαθητές. Από τότε είχα μέσα μου το χάρισμα να εκφράζω τις ιδέες μου, τις εντυπώσεις, τις σκέψεις. Και τα ταξίδια με «γέμισαν», κρατούσα σημειώσεις, έγραφα ημερολόγιο. Θεωρώντας την οδοιπορία το μόνο μέσο μεταφοράς που καταργεί τη μοναξιά. Το ανοιχτό πέλαγος, η μοναξιά στα μακρινά ταξίδια με τους ανοιχτούς ορίζοντες, ουρανό και θάλασσα, γαλήνια και φουρτουνιασμένη, μ’ έκαναν να μιλώ με τ’ αστέρια, με τα κύματα, με τα δελφίνια, με το Θεό στις δύσκολες στιγμές, με τη μοναξιά του ανθρώπου και τη μικρότητά του. Μέσα στη μηδαμινότητα της η ζωή έχει την ομορφιά της και είναι η αλυσίδα με τη συνέχεια της, η παρουσία μέσα στο χώρο, στο χρόνο, στην αιωνιότητα, στο Θεό. Είναι η μαρτυρία της δημιουργίας. Η δημιουργία είναι η μαρτυρία του Θεού. «Από την ουσία των ονείρων είμαστε πλασμένοι» (Σαίξπηρ). Εραστής της ζωής στην απεραντοσύνη του ωκεανού. Εκεί η γραμμή του ορίζοντα γίνεται ένα με τον ουρανό. Η στέγη του σύμπαντος ακουμπάει στη θάλασσα του ωκεανού και τα λιμάνια του κόσμου είναι οι γέφυρες των λαών. Κάθε λιμάνι ορίζεται όχι μόνο από τη γεωγραφία του αλλά και από τον πολιτισμό του, τις ιστορίες που τον γέννησαν και τους θρύλους που το δημιούργησαν, ενώ τα πλοία είναι κινούμενες νησίδες πολιτισμού. Το πλοίο, το πλήρωμα, η ψυχή του είναι η μικρογραφία μιας κοινωνίας στη θάλασσα. Άλλωστε ομοιάζει με τη θάλασσα η ίδια η ζωή του ναυτικού. Αφού η ψυχή του έγινε πλατιά σαν τον Πόντο. Στρέφω τη μνήμη μου στα περασμένα για να ξετυλίξω στη γωνιά της μνήμης το μπερδεμένο κουβάρι, τα συσσωρευμένα θαλασσινά βιώματα, θύμισες των ταξιδιών, μνήμες καραβιών. Οι εμπειρίες είναι πολλές, οι εικόνες, οι άνθρωποι, τα τοπία, οι γνώσεις. Η ποιότητα της σκέψης… Όταν η μοναξιά γίνεται δημιουργική και όχι κατάθλιψη, ζώντας τις αποδράσεις των ονείρων. «Εκείνοι που ταξιδεύουν κοιτάζουν το πανί και τα’ αστέρια/ακούνε τον αγέρα ακούνε πέρα απ’ τον αγέρα την άλλη/θάλασσα/σαν ένα κοχύλι κλειστό κοντά τους» (Γ. Σεφέρης – Ταξίδι της ψυχής).
Ζ. Γ: Ο σύγχρονος άνθρωπος νιώθει, πιστεύετε, μοναξιά; Είναι ευτυχισμένος με όσα έχει αποκτήσεις και πετύχει; Γιατί πολλοί καταφεύγουν σε διάφορα χάπια για να νιώσουν ηρεμία, χαρά και ανακούφιση;
Ν. Κ: Ο σύγχρονος άνθρωπος υποτίμησε τις αξίες της ζωής, περιφρόνησε το θεό, υπερεκτίμησε την τεχνολογία και έπεσε σε ψυχολογικά προβλήματα που οροθετούν την κοίτη της μοναξιάς μέσα στην αβεβαιότητα, στην αστάθεια και την ανασφάλεια που πλακώνει την ψυχή του. Κέρδισε το τεχνολογικό σύστημα, απώλεσε όμως την… «ψυχή» του, την ψυχική ωραιότητα, την εσωτερική ανωτερότητα. Το αίσθημα της φιλοξενίας έχει συρρικνωθεί. Έτσι καθένας πορεύεται άγνωστος ανάμεσα στους αγνώστους, ολομόναχος. Οι πολυκατοικίες είναι συνοικισμοί αγνώστων. Η φοβερότερη ασθένεια των καιρών μας είναι ο μαρασμός της ψυχής. Η κατάθλιψη, δεν γιατρεύεται με τα χαπάκια, αλλά με την αλλαγή τρόπου ζωής και σκέψεως. Υπάρχει πάντα ομορφιά στη ζωή αρκεί να θελήσεις να τη δεις. Η τυφλή και κωφάλαλη Έλεν Κέλλερ έλεγε: «Βρήκα τη ζωή τόσο όμορφη». Και ζωή είναι το περιεχόμενο που δίνεις στην ύπαρξη.
Ζ. Γ. : Μου είπατε κάποτε κάτι σοφό: «Να μην συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους ανθρώπους αλλά μόνο με τον ίδιο σου τον εαυτό. Αν έχεις, με το πέρασμα του χρόνου βελτιωθείς και γίνεις καλύτερη και σε ποιους τομείς…». Βρήκα αυτά τα λόγια σας ένα θαυμάσιο δίδαγμα ζωής. Θέλετε να μας πείτε λίγες σκέψεις παραπάνω;
Ν. Κ.: Να κινείς τα δικά σου νήματα, μη γίνεσαι θύμα κανενός, τότε θα μπεις στο δρόμο που οδηγεί στην αυτοκατεύθυνση. Μην φεύγεις από τον εαυτό σου. Μέσα σου είναι ο θησαυρός σου. Εντός των τειχών σου ο μύλος της ζωής. Νομίσαμε ότι με τις γνώσεις και τα χρήματα θα κερδίσουμε τη ζωή. πήραμε λάθος δρόμο και προσανατολισμό. Ανταγωνισμός και απληστία μας κυρίευσε. Προσπαθούμε να γίνουμε καλύτεροι από τους άλλους ενώ σκοπός της ζωής είναι να βελτιώσουμε τον εαυτό μας όχι εν σχέσει με τους άλλους αλλά από τον ίδιο τον εαυτό μας. τον χθεσινό εαυτό μας με την αυτογνωσία. Γνώθι σ’ εαυτόν. Σκάπτε ένδον. Αυτοέλεγχο, αυτοδημιουργία, το ανέβασμα της ζωής, τον ανήφορο, τα δύσκολα κι όχι τα εύκολα και την καλοπέραση. Και να λες «Δε θέλω να γίνω καλύτερος από κανέναν. Θέλω να γίνομαι καλύτερος από τον χθεσινό εαυτό μου». «Η μεγαλύτερη απ’ όλες τις νίκες είναι η νίκη κατά του εαυτού μας» (Πλάτων). Αν δεν είσαι ικανός, πατώντας στη δική σου βάση, ν’ ανεβείς μόνος σου, μη ζητάς τη βοήθεια άλλων. Δεν ψηλώνεις τότε, σε ψηλώνουν. Όποιος δεν τολμά να καλημερίσει τη συνείδησή του κάθε πρωί, δεν είναι άξιος να χαιρετίσει με αξιοπρέπεια τους άλλους. Εάν συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους υπάρχει κίνδυνος να γίνεις ματαιόδοξος ή πικραμένος γιατί πάντα θα υπάρχουν καλύτεροι ή χειρότεροι από σένα. Να χαίρεσαι τις επιτυχίες σου και τα όνειρά σου. Είσαι αυτό που διαλέγεις να είσαι στην κάθε κατάσταση της ζωής. Η ζωή μας είναι όπως την φτιάχνουν οι σκέψεις μας. «Η πεταλούδα ζει μόνο λίγες ώρες, κι όμως έχει αρκετό καιρό» (Ταγκόρ). Κάθε στιγμή της ζωής μας διαρκεί τρία ολόκληρα δευτερόλεπτα! Στην ουσία κλέβουμε στιγμές για να απεικονίσουμε την αιωνιότητα. Ο άνθρωπος είναι αυτός που κομίζει την ανάμνηση της αιωνιότητας.
Ζ. Γ. : Η σημερινή ζωή είναι για πολλούς δυσβάσταχτη. Πώς μπορούμε να αλαφρύνουμε από τα φορτία μας; Βοηθά η ποίηση καθόλου;
Ν. Κ.: Κάναμε τη ζωή μας δύσκολη, καίτοι η τεχνολογία μας διευκόλυνε σε πολλά, οικιακά, μεταφορές, επικοινωνία, μόρφωση, διαμονή, μέσα υγιεινής κ. ά. Κι όμως παραπονιόμαστε, τα θέλουμε όλα έτοιμα. Ακόμη αναλαμβάνουν οι άλλοι να λύσουν τα προβλήματά μας, με το αζημίωτο. Άλλοι σκέπτονται για μας, με την τηλεόραση να μας υπνωτίζει στον καναπέ, στον οίκο της ανίας. Παρακολουθούμε εγκλήματα, διαφθορές, απάτες, πολέμους και δεν συγκινούμεθα. Αδιαφορούμε. Δεν σκεπτόμαστε ούτε προβληματιζόμαστε στη δίνη του κενού. Απαιτήσεις χωρίς υποχρεώσεις και χωρίς προσπάθεια με δανεικά στη ζωή μας. Έτσι παραδειγματίζουμε τα παιδιά μας στην ευκολία και όχι στη δυσκολία της ζωής. Χωρίς αρχές και αξίες που γεμίζουν τη ζωή. Καλλιέργησε τη δύναμη του πνεύματός σου για να προφυλαχτείς πίσω από την ασπίδα του σε μια ξαφνική κακοτυχία. Τον ανηφορικό δρόμο του πόνου σου ανέβαινε μ’ ελπίδα, γιατί ο πόνος είναι γλυκός μόνο μέσα από την αγάπη. Την πορεία της ζωής δεν έχει την δυνατότητα να την αγνοήσεις, ακόμα και όταν παρουσιάζονται συχνά μπροστά σου ο πόνος και η απελπισία. Ο άνθρωπος ωριμάζει με τον πόνο. Το νόημα της ζωής είναι θυσία και προβλήματα και όχι αποφυγή τους αλλά αγώνας. Καθότι η ζωή είναι ένα ταξίδι και καταγράφεται στο βιβλίο της ζωής σου, που πρέπει να γεμίσεις τις σελίδες του. Ο άνθρωπος αξίζει όσο και η δυνατότητά του να βαδίζει το δικό του μυστικό μονοπάτι.
Η ΠΟΙΗΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΒΛΥΖΕΙ ΑΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΕΙ ΤΗ ΦΩΤΙΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ. Ποίηση σημαίνει δημιουργία γι’ αυτό στην αρχαιότητα ο ποιητής ήταν «δημιουργός». «Η φωνή του ποιητή δεν πρέπει να ’ναι καλή μαρτυρία του ανθρώπου αλλά να υψώνεται σαν αντέρεισμα που θα τον βοηθήσει να στηριχτεί και να υπερνικήσει.» (Φώκνερ). Η ΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΗ ΕΛΠΙΔΑ σε μια αντιπνευματική εποχή. «Η ποίηση το άνθος αυτό του λόγου μαρτυράει την ανθρώπινη ψυχή.» (Ν. Βρεττάκος). Ακόμη και αν δεν την πιστεύεις πρέπει να την δημιουργείς. Μια και μόνη έντονη στιγμή έχει πιο αξία και από την αιωνιότητα. Η ικανότητα να οραματίζεσαι την αιωνιότητα. Η ικανότητά του να οραματίζεσαι την αιωνιότητα. Ζωή χωρίς ψηλές αναζητήσεις καταντά αζήτητο αγαθό. Σε ένα σκοτεινιασμένο κόσμο μπορείς να φωτίσεις όλους μας.
Ζ. Γ. : Οι άνθρωποι δεν επικοινωνούν αληθινά. Τι φταίει;
Ν. Κ. : Οι άνθρωποι πράγματι δεν επικοινωνούν γιατί κλειστήκανε στον εαυτό τους. στο Εγώ και όχι στο Εμείς. Στο σπίτι δεν ομιλούν, βλέπουν τηλεόραση. Καθένας το δικό του κανάλι. Τα δικά του προβλήματα, τα οποία δεν συζητά με τους άλλους… Δεν υπάρχει διάλογος αλλά μονόλογος. Όλοι έχουν δικαιώματα και όχι υποχρεώσεις. Δεν υπάρχει ζεστασιά και αγάπη. Αντικαταστάθηκαν από το συμφέρον, το χρήμα, το σεξ, τη μοναξιά και τον εαυτούλη μας. η μοναξιά ανθεί στην ανθρώπινη ζούγκλα των μεγαλουπόλεων. Η Α-κοινωνία, το δράμα της εποχής μας. ο άνθρωπος σήμερα ανάμεσά μας έχει γίνει ξένος για τον άνθρωπο. Οι άνθρωποι πορεύονται ο ένας δίπλα στον άλλο χωρίς να συναντιούνται. Αυτή είναι η τραγική μοίρα του σύγχρονου ανθρώπου: Στον αιώνα των τεχνικών μεθόδων επικοινωνίας να μην υπάρχει ανθρώπινη επικοινωνία και ποιότητα ζωής. Η συναίνεση πρέπει να γίνει τρόπος ζωής και όχι λύση έσχατης ανάγκης. Ως μέσον προληπτικό και όχι ως θεραπευτικό πρέπει να υιοθετηθεί η συναίνεση στις ανθρώπινες κοινωνίες. «Αγάπα για να ζήσεις, ζήσε για ν’ αγαπάς» (Δ. Σολωμός). Μια άδολη αγάπη χαρίζει την ομορφιά της ζωής, τη χαρά της δημιουργίας. Η αγάπη είναι κατάθεση ψυχής, το βιβλίο της ζωής, το πιο δυνατό φιλί της ζωής. Η αγάπη είναι ωκεανός και ο ωκεανός δεν χωράει ποτέ στο ποτήρι της λογικής. Τον ωκεανό δεν τον υποτάσεις μόνο τον διαπλέεις. Μια σταγόνα ζωής στον ωκεανό της ζωής, γίνεται ωκεανός.
Ζ. Γ. : Η κ. Ζηνοβία, η σύζυγός σας, έφυγε πριν λίγο καιρό από κοντά σας. Τι ήταν για σας όλα αυτά τα χρόνια της κοινής σας ζωής και ποιο μήνυμα στέλνετε στα νέα ζευγάρια, στους νέους γενικότερα για το θέμα του γάμου;
Ν. Κ. : Κλείνουμε ένα χρόνο από τότε (18/8/06) που έφυγε η Ζηνοβία και δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε τα 40 χρόνια κοινής ζωής. Ήταν ποντιακής καταγωγής, το γένος Ιορδανίδου και αυτό έπαιξε ρόλο στο χαρακτήρα της. Ήταν η προσωποποίηση του καθήκοντος. Η σιωπηλή αρχόντισσα, η θυσία της μάνας, η αφοσίωση στην οικογένεια, στα παιδιά της. Μαζί χέρι – χέρι στον ανήφορο της ζωής. Στα δύσκολα χρόνια, στα ταξίδια. Γνώρισε τις φουρτούνες του ωκεανού και δεν λιποψύχησε. Ακόμη και τιμόνι έκανε. Με εγκυμοσύνη στην αγριεμένη θάλασσα, χωρίς την συμπαράσταση γιατρού. Δεν αγκομάχησε. Με ψυχραιμία αντιμετώπισε την δύσκολη δοκιμασία και νίκησε χωρίς πανηγυρισμούς αλλά με ταπεινότητα και υπομονή και με τη βοήθεια του Θεού και του Αγιοθαλασσίτη. Ο Ύψιστος ας την αναπαύσει. Στο μνημόσυνο, ο φίλοι μου έλεγαν: «Έχεις καλά παιδιά» και τους απαντούσα: «Στην Ζηνοβία οφείλονται». Πήγαινε για δασκάλα και έγινε δασκάλα των παιδιών της, διαμορφώνοντας χαρακτήρες με αρχές. Λίγα λόγια και δίδαγμα ζωής το παράδειγμα, ο τρόπος ζωής. Δεν διδάσκονται, εφαρμόζονται. Τα μάτια, το χαμόγελο, τα τιμημένα χέρια, η προσφορά, η αγάπη, η αλληλοκατανόηση, η θυσία.
Σ’ αυτούς που παντρεύονται δίνω μια ευχή: «Να έχουν αλληλοκατανόηση και να αγαπούν τα ελαττώματά τους». Να χαίρονται ο ένας τον άλλο όπως είναι. Ο γάμος πρέπει να στεριώνει και όχι να καταστρέφει δυο ζωές. Ο γάμος είναι ένα λουλούδι που για ν’ ανθίσει χρειάζεται αγάπη. «Ανεχόμενοι αλλήλων εν αγάπη.» (Απ. Παύλος).
Ο γάμος είναι ένα οικοδόμημα που πρέπει καθημερινά να ξαναχτίζεται. Είναι ένας θεσμός που απαιτεί την καθημερινή φροντίδα. Ο γάμος είναι πέλαγος ανοικτό, που δεν έχει βρεθεί πυξίδα για να ταξιδέψει. Ο γάμος είναι το πιο μεγάλο εργαστήρι. Αλλά όταν είναι γάμος. Ένα γάζωμα που σε καμιά στιγμή δεν περνάει από το νου το ξήλωμα. Γιατί τότε η «συμβίωση» θα γίνει «παραβίωση». Ο γάμος είναι συμβιβασμός και θυσία. Συμπαράσταση και κατανόηση του άλλου κι όχι πώς να ρίξουμε τον άλλο. Τα δυο φύλα αλληλοσυμπληρώνονται, δεν καταπιέζουν και δεν εξοντώνουν. Η συμβίωση δεν είναι σεξ, είναι αγάπη. Στο σεξ έρχεται ο κορεσμός, στην αγάπη το αγκάλιασμα της ζωής στα δύσκολα. Όταν υποφέρει ο ένας, συμπαρίσταται ο άλλος και οι δυο μαζί στην ανηφόρα της ζωής, με τα μάτια της ψυχής και τη συγχώρεση. Ο γάμος είναι ένας δεσμός που η ελπίδα τον ομορφαίνει, η ευτυχία τον διατηρεί, αλλά η δυστυχία τον δυναμώνει. Η οικογενειακή ευτυχία δεν είναι ποτέ ουρανοκατέβατη αλλά είναι έργο δημιουργίας, βαρύ σοβαρό, υπέροχο. Ένα από τα ωραιότερα της ζωής του ανθρώπου. Ο γάμος δεν είναι παρά συνεταιρισμός αδυναμιών με αγάπη χωρίς όρους και θυσία.
Ζαχαρούλα Γαϊτανάκη: Ευχαριστούμε, καπετάν – Νικόλα, που απαντήσατε στις ερωτήσεις μαςΚαπετάν Νικόλας Κωστάρας: Αγαπητή μου Ζαχαρούλα, σου εύχομαι και σένα καλή τύχη για μια όμορφη ζωή μέσα στη δύσκολη καταναλωτική, αλλοτριωμένη κοινωνία. Αλλά και ψυχωμένη στην αξιόλογη πνευματική προσφορά.
*********************************************************************
Ανοικτή επιστολή για τον καπετάν Ν. Κωστάρα
«Όποιος δεν τολμά να καλημερίσει τη συνείδησή του κάθε πρωί, δεν είναι άξιος να χαιρετίσει με αξιοπρέπεια τους άλλους».
Σεβαστέ και αγαπητέ Καπετάν κ. Νικόλα Κωστάρα. Πράγματι η συνέντευξή σας στην κ. Ζαχαρούλα Γαϊτανάκη είναι ωκεανός σοφίας. Μου κέντρισε αμέσως το ενδιαφέρον να διαβάσω αυτή τη συνέντευξή σας. Δεν σας το κρύβω, τη διάβασα πολλές φορές και θα την κρατήσω για να την έχω για πάντα!!!!
Τα λόγια σας «εάν συγκρίνεις τον εαυτόν σου με άλλους υπάρχει κίνδυνος να γίνεις ματαιόδοξος ή πικραμένος, γιατί πάντα θα υπάρχουν καλύτεροι ή χειρότεροι από σένα»!!! Είναι μια μεγάλη πραγματικότητα, που εάν το εφαρμόσουμε θα ζούμε πάντα ευτυχισμένοι, γιατί θα χαιρόμαστε στη χαρά του διπλανού μας και θα λυπούμεθα στη λύπη του…
Όλα τα λόγια σας είναι μια απέραντη σοφία!!! Τι να πρωτοθυμηθώ!!! και τι να πρωτογράψω!!!
Όμως φαντάζομαι τι ευτυχισμένα ζήσατε με την κ. Ζηνοβία. Μεγάλη υπόθεση οι μητέρες να είναι δασκάλες στα παιδιά τους. Θα είχατε μια ευτυχισμένη κοινωνία!!!
Σας γράφω αυτά τα απλά λόγια μέσα από την καρδιά μου πλημμυρισμένα με Μεγάλη Αγάπη και Σεβασμό, με κερδίσατε, με κάνατε φίλο σας και ας μην σας γνωρίζω…
Σας εύχομαι ό,τι καλό…
Μ’ εκτίμηση
Φιλικότατα
Ζαφειρόπουλος Λεωνίδας
Δάσκαλος 7ου Δημ. Σχολείου
Τρίπολη
*δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα "Γορτυνία", τον Δεκ. 2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου